سفر گردش

در شرق تالار روم تماشاخانه ای وجود دارد که از سنگ و بتن ساخته شده و کلوسئوم نامیده می شود و یکی از عجایب هفتگانه دنیای جدید است. این بنا چهار هزار متر مربع مساحت دارد و از آن به عنوان خونین ترین قتلگاه تاریخ بشر یاد می شود! با این وجود امروزه این بنا نمتد تمدن و شکوه امپراطوری روم شناخته می شود و از محبوبیت بالایی برخوردار است! این بنای تاریخی در حدود ۷۰ تا ۷۲ سال پس از میلاد مسیح ساخته شده و از سوی وسپاسیان از سلسله فلاوین به مردم روم هدیه گردیده است. در 80 سال پس از میلاد، پسر وسپاسیان، تیتوس، كولوسئوم را افتتاح كرد. به همین دلیل به این بنا، آمفی تئاتر فلاوین هم گفته می شود. افتتاحیه این مکان با شکوه جشن ۱۰۰ روزه ای بود که با مبارزات گلادیاتوری و دعوای حیوانات وحشی همراه بود. بعد از چهار قرن پر استفاده برای کلوسئوم، عصر با شکوه این سالن به پایان رسید و تا قرن هجدهم به عنوان انبار مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار گرفت. اگرچه دو سوم کلوسئوم اصلی با گذشت زمان از بین رفته است، این آمفی تئاتر همچنان به عنوان یک مکان گردشگری محبوب و همچنین نمادی از دوران امپراطوری روم و تاریخ طولانی و پرتلاطم آن باقی مانده است.

ریشه های کلوسئوم

 حتی بعد از اینکه امپراطور فاسد روم نرون زندگی خود را در 68 سال پس از میلاد پایان داد، بی کفایتی و زیاده خواهی های او باعث ایجاد سلسله جنگ های داخلی شد.  در کمتر از یک سال پس از مرگ نرون چهار امپراطور مختلف تاج و تخت را به دست آورده و به سرعت تغییر میکردند. چهارمین آنها وسپاسیان بود که به مدت 10 سال حکمرانی کرد (69-79 پس از میلاد). امپراطوران فلاوین، شامل وسپاسیان و پسرانش تیتوس (79-81) و دومیتیان (81-96) بودند که تلاش کردند تا افراط و تفریط دربار روم را پایان دهند و اقتدار حکومت را بازیابی کنند و رفاه عمومی را ارتقا دهند. در حدود 70-72 پس از میلاد مسیح، وسپاسیان در منطقه ای که نرون پس از آتش سوزی بزرگ سال 64 میلادی برای خود کاخ زیبا و مجللی ساخته بود،  یک سالن آمفی تئاتر جدید بنا نهاد که در آن مردم بتوانند از نبردهای گلادیاتوری و سایر اشکال سرگرمی لذت ببرند.

 پس از گذشت نزدیک به یک دهه ساخت این بنا به پایان رسید و تیتوس رسماً با یک جشنواره شامل 100 روز بازی و مبارزه کلوسئوم را در 80 بعد از میلاد مسیح افتتاح کرد. مراحل پایانی ساخت و ساز کولوسئوم تحت سلطنت برادر و جانشین تیتوس، دومیتیان به پایان رسید.

مختصات ظاهری کلوسئوم

کلوسئوم با مساحت 620 در 513 پا (190 در 155 متر) بزرگترین آمفی تئاتر در سرزمین روم و حتی جهان بود. بر خلاف بسیاری از آمفی تئاترهای قبلی، که برای تأمین امنیت لازم در تپه های اطراف شهر ساخته شده بودند بودند، اما سازه کلوسئوم از سنگ و بتن ساخته شده و اطراف آن کاملا آزاد بود. این بنا به دلیل شکل ساخت دارای شیوه بسیار آسانی برای ورود و خروج تماشاگران بود که از این جهت یک شاهکار مهندسی به شمار می رود. نمای این سازه از سه طبقه طاق های گنبدی شکل تشکیل شده که بر روی ستون های عظیم قرار دارند. ستون های هر طبقه این تماشاخانه به سبک معماری خاصی ساخته شده اند. معماری ستون های طبقه اول این بنا بر اساس سبک دوریکا، ستون های طبقه دوم به سبک ایونیک و ستون های طبقه سوم کلوسئوم به سبک قرنتی ساخته شده بودند.

کولوسئوم گنجایش بیش از ۵۰ تا ۸۰ هزار تماشاگر را داشته و دارای ۸۰ درب ورودی بوده است. به احتمال فراوان تماشاگران در داخل این تماشاخانه بزرگ بر اساس جایگاه و منزلت اجتماعی طبقه بندی میشده اند.

شهرت کلوسئوم از گذشته تاکنون

کلوسئوم هم اکنون بیشتر با گذشته خونین خود شهرت یافته است. در این مکان مبارزات گلادیاتوری و مبارزات انسان با حیوان و حیوان با حیوان رونق بسیار داشت و از این طریق زمینه سرگرمی تماشاگران این تماشاخانه که اکثرا از طبقه اشراف جامعه بودند فراهم میگردید. اکثر گلادیاتور ها از میان بردگان، زندانیان و محکومین به اعدام انتخاب میشدند. اکثر گلادیاتور ها مرد بودند اما گلادیاتور زن هم وجود داشت. در این مکان همچنین اعدام هایی صورت می گرفت که با رهاسازی حیوانات وحشی و تکه و پاره کردن اعدامیان و زنده زنده خورده شدن آنها همراه بود. حدود ۲۰۰۰ سال پیش زمانی که روم به اورشلیم حمله کرد و با نابودی این شهر بردگان زیادی را به اسارت گرفت. گفته می شود در ساخت کلوسئوم حدود ۴۵ تا ۶۰ هزار نفر از این بردگان به بیگاری گرفته شده اند که تعداد زیاد یاز آنها در حین ساخت این بنا جان خود را از دست داده اند.

بکش تا زنده بمانی!

در افتتاحیه این بنا بیش از ۹۰۰۰ حیوان وحشی کشته شده است. در این تماشاخانه تماشاگران مرد بر روی سکوها نشسته و در جایگاهی امن به تماشای مبارزات می پرداختند اما ن مجبور بودند بر روی یک طبقه چوبی که دید بسیار بدی هم داشت بنشینند. این قسمت در طبقه پنجم کلوسئوم قرار داشت و با طناب مهار شده بود و هر از چند گاهی با پاره شدن طناب ها از فاصله ۵۰ متری به پایین سقوط می کردند. هر بار که جشن یا مراسمی در کلوسئوم برگزار می گردید بیش از ۵ هزار گلادیاتور و برده کشته می شدند و مردم با دیدن این صحنه ها لذت می بردند! در مجموع بیش از یک میلیون نفر در این بنای چهار هزار متری به فجیع ترین اشکال ممکن قتل رسیده اند که همین امر کلوسئوم را به خونین ترین قتلگاه تاریخ بشریت بدل کرده است.

تماشاخانه خونین دیروز، نماد تمدن امروز!

 كولوسئوم حدود چهار قرن پر رونق را گذرانده تا اینكه با مبارزات امپراطوری روم غربی و تغییر تدریجی در سلیقه عمومی به خاتمه ی مبارزات گلادیاتوری انجامید و کم کم از رونق این بنا کاسته شد. کلوسئوم در اثر پدیده های طبیعی مانند رعد و برق و زمین لرزه آسیب هایی دیده است. در قرنهای بعد کلوسئوم به طور کامل رها شد و به عنوان مکانی برای دپوی مصالح ساختمانی پروژه های ساخت و ساز از جمله کلیساهای سنت پیتر، سنت جان لتران، پلازا ونیزیا و استحکامات دفاعی در امتداد رودخانه تیبر استفاده میشد. با این وجود، از آغاز قرن هجدهم، پاپ های مختلف به دنبال حفاظت از این بنا به عنوان یک مکان مقدس مسیحیت بودند، اگرچه در حقیقت مشخص نیست که آیا شهدای اولیه مسیحی همانطور که گمانه زنی شده در کلوسئوم کشته شده اند یا خیر.

 وضعیت کنونی کلوسئوم

 تا قرن بیستم، ترکیبی از آب و هوا، بلایای طبیعی، بی توجهی و خرابکاری تقریباً دو سوم کلوسئوم اصلی را نابود کرده بود، از جمله همه صندلی های مرمر دور تا دور سالن و عناصر تزئینی آن از بین رفتند. تلاشهایی برای مرمت این بنا از دهه 1990 آغاز شد و با گذشت سالها ادامه یافت، زیرا این بنا همچنان به عنوان یک جاذبه برجسته برای گردشگران از سراسر جهان شناخته می شود. با خواندن این مقاله متوجه شدید کلوسئوم کجاست و چه ویژگی هایی دارد.